Nowa Zelandia – podstawowe informacje o kraju

mapa nowej zelandii Nowa Zelandia – nazywana przez Maorysów Aotearoa, czyli Krainą Długich Obłoków- olśniewa pięknem i różnorodnością krajobrazu, widokiem pokrytych śniegiem, majestatycznych górskich szczytów i niezbadanych lasów deszczowych, krystalicznie czystych jezior, rojących się od pstrągów, turkusowych morskich zatok usianych malowniczymi wyspami, lodowców, fiordów, gejzerów i wulkanów. I nie trzeba pokonywać ogromnych przestrzeni, żeby całe to bogactwo zobaczyć na własne oczy: na alpejski szczyt można się natknąć w pobliżu surowej pustyni, a na dziewiczą plażę kilka minut od tętniącego życiem miasta. Nowa Zelandia to wiecznie zielone lasy kauri i plantacje owoców kiwi, nowoczesne kosmopolityczne miasta zamieszkałe przez Kiwi( jak nazywają siebie Nowozelandczycy) i tradycyjne owcze farmy, to także odrębny świat zwierząt i roślin, z nielotnym ptakiem kiwi- symbolem kraju-i prehistoryczną hatterią.

Nowa Zelandia składa się z dwóch wysp głównych i małej wyspy Stewart na południu oraz niezamieszkanych wysepek. Najwięcej ludzi mieszka na Wyspie Północnej, która stanowi serce Nowej Zelandii, ale i tam pozostały jeszcze ogromne niezaludnione przestrzenie. Wyspa południowa jest mniej ucywilizowana, a jej krajobrazy dużo bardziej widowiskowe – jak sceneria Śródziemia w filmowej wersji „Władcy Pierścieni”. To jednocześnie ląd, o którym zapomniał czas, i ląd, którego nie sposób zapomnieć.
Uzdrowiska i gorące źródła Wyspy Północnej bardzo szybko zyskały sławę dzięki właściwościom leczniczym. Już w 1901 roku powołano rządowego balneologa i stworzono departament turystyki, pierwszą na świecie sponsorowaną przez rząd organizację promującą turystykę.
Oddalenie Nowej Zelandii od reszty świata ograniczało liczbę odwiedzających i chroniło ziemię przed nadmiernym wykorzystywaniem. Ci, którzy mimo wszystko tu przyjeżdżali, zachwycali się krajem, który można przejechać wzdłuż w ciągu paru dni, a wszerz w ciągu kilku godzin Nowa Zelandia stała się znana milionom dzięki filmowi „Władca Pierścieni: Drużyna Pierścienia” wyreżyserowanemu w 2001 r,. przez Nowozelandczyka, Petera Jacksona. Wszyscy zobaczyli wyjątkową, egzotyczną różnorodność tutejszego krajobrazu, który wystąpił w roli Śródziemia.

Cuda natury uczyniły z Nowej Zelandii baśniową krainę wypoczynku na świeżym powietrzu: od rugby i nart aż po skoki na bungee. Nowozelandczycy Chronią dary natury, ale przede wszystkim bardzo chętnie otwierają swój wspaniały kraj dla turystów.

Wyspa Północna

Nowa Zelandia – nazywana przez Maorysów Aotearoa, czyli Krainą Długich Obłoków- olśniewa pięknem i różnorodnością krajobrazu, widokiem pokrytych śniegiem, majestatycznych górskich szczytów i niezbadanych lasów deszczowych, krystalicznie czystych jezior, rojących się od pstrągów, turkusowych morskich zatok usianych malowniczymi wyspami, lodowców, fiordów, gejzerów i wulkanów.

Nowa Zelandia składa się z dwóch wysp głównych i małej wyspy Stewart na południu oraz niezamieszkanych wysepek. Najwięcej ludzi mieszka na Wyspie Północnej, która stanowi serce Nowej Zelandii.

Według polinezyjskiej legendy North Island jest rybą wyciągniętą z morza przez Maui. Obecnie jest bardziej zaludniona z dwóch wysp Nowej Zelandii i przyciąga turystów pięknym krajobrazem i wieloma atrakcjami. To właśnie na Wyspie Północnej znajdują się trzy największe miasta Nowej Zelandii: Auckland, Wellington i Hamilton. Trzy najważniejsze  rejony Wyspy Północnej to: Bay of Islands, Rotorua i Park Narodowy Urewera.

flaga nowej zelandiiAuckland jest jednym z najbardziej rozległych miast świata i najważniejszym ośrodkiem ekonomicznym kraju. Leży na obszarze 1016 km2. Skupia ponad milion ludzi z czteromilionowej populacji Nowej Zelandii. W Auckland City mieszka 30% ludności regionu i 10 % całego społeczeństwa. Tereny Auckland są jednym z największych na świecie obszarów połączonych liniami metra Nazywa się je ,,miastem żagli’’, ponieważ  zawsze w ostatni poniedziałek stycznia odbywają się tu regaty, podczas których zawija do portu ok. tysiąca łodzi żaglowych. Brytyjskie osadnictwo  w Auckland rozpoczęło się oficjalnie wraz z wizytą przedsiębiorczego pastora  Samuela Marsdena w 1820 roku. Misjonarz nazwał świeżo upieczoną stolicę na cześć hrabiego Auckland, George’a Edena., wicekróla Indii.

W obszarze Auckland znajdują się cztery miasta: na południu przylega Manukau

( najgęściej zaludniony obszar kraju); na zachodzie Waitakere; po drugiej stronie Waitemata jest North Shore. Wszystkie cztery miasta rozciągają się obecnie na długości 80 km od Whangaparaoa na północy po Drury na południu.

W Auckland zastąpiono eleganckie wiktoriańskie budynki tanimi blokowiskami. Jednak można dotrzeć do ciekawych historycznych obiektów w centrum miasta. Interesującym budynkiem jest  zbudowany w 1912 roku  z czerwonej cegły Ferry Building przy Quay Street.O trzy minuty drogi w prawo znajduje się New Zealand National Maritime Museum, którego ekspozycja ukazuje marynistyczną historię kraju. Po drugiej stronie Quay Street znajduje się Queen Elizabeth Square z dużym neoklasycystycznym budynkiem z 1910 roku. Ciekawą kolekcję eksponatów z zakresu historii naturalnej, etnologii i archeologii posiadaAuckland War Memorial Museum. Na wschód od Auckland znajduje się 47 wysepek w zatoce Hauraki. Najbardziej niezwykła z nich to Rangitoto, która jest nieczynnym od 600 lat wulkanem.

Northland  to północny region Wyspy Północnej. Słynie z krajobrazów, nietkniętych plaż, polowań na duże ryby i gorących źródeł. Nieodparty urok Northland czyni z niego doskonałe tereny wczasowe i przesłania tragiczne w skutkach okrucieństwa wojen, powstania i podboje. Region oferuje przybyszom dużo więcej niż samą tylko historię. Słynie z krajobrazów: sielankowego południa i dzikiej, legendarnej dalekiej północy. Nieregularny półwysep ciągnie się  na długości ok.450 km od północnego krańca Auckland aż po skaliste przylądki- North Cape i Cape Reinga.

Bay of Islands

Nieregularna linia brzegowa Bay of Islands obejmuje ok.150 wysp. Wśród nich jest 8 dużych i wiele małych wysepek.Ten teren jest uważany za kolebkę Nowej Zelandii. Kapitan Cook odkrył  port dla Europejczyków w 1769 roku. Prawdziwe ich piękno można najlepiej docenić podczas Cream Trips, wycieczek organizowanych przez Fullers, wyruszających z Paihia. Jest to miasto wielu rzeczy pierwszych.W 1823 r. została założona pierwsza misja. Znajduje się tu najstarsza araukaria (Norfolk pine).

Dzięki niezliczonym wysepkom i krystalicznie czystej wodzie Bay of Islands to raj dla nurków.

Atrakcje Northland

Następnym  ważnym przystankiem w Northland jest Kerikeri. Na żyznych ziemiach Kerikeri uprawia się najlepsze nowozelandzkie cytrusy i owoce podzwrotnikowe. Region to doskonale prosperujące centrum rękodzieła i chałupnictwa. Nad zatoką stoją dwa najstarsze budynki Nowej Zelandii: Kemp House i Old Stone Store. Ten ostatni został wzniesiony przez misjonarzy w 1883 roku z ciosanych kamieni. Ciekawym eksponatem jest również replika XVIII – wiecznej wioski maoryskiej, którą wybudowano w Rewa’s Village.15 km od Kerikeri znajduje się pierwsza osada białych ludzi. To właśnie tutaj mieszkał pierwszy anglikański biskup Nowej Zelandii.

Przylądek Reinga

Maoryska legenda głosi, że przylądek Reinga to miejsce, z którego duchy zmarłych wyruszają w powrotną podróż do ojczyzny Hawaiki. Trasa wycieczkowa prowadzi przez wyeksploatowane złoża kopali (zestalone żywice), pamiątki po olbrzymich lasach kauri. Do 1880 r. panowała tutaj „gorączka gumowa”. Liczne drzewa pozostawiły w ziemi gumy, w których osadnicy odkryli bardzo cenny materiał eksportowy używany jako werniks. W Wahangaroa Harbor leży wrak „Boyda”, statku, który w 1809 r. zawinął do tutejszego portu po drzewce z kauri. Na Cape Reinga rośnie sękate, przynajmniej 800- letnie drzewo pohutukawa. Ninety Mile Beach słynie z małży, zwłaszcza chronionego „ toheroa”. Na wzgórzu w Kaikohe stoi pomnik wodza Hone Heka. Na zachód od Kaikohe leży Hokianga Harbour, podłużny, osłonięty port z mnóstwem skalistych zatoczek. Dalej na południe , w Trounson Kauri Park jest skupisko wspaniałych drzew kauri. Miejscowość Dargaville zawdzięcz powstanie rozwojowi handlu kopalami i drewnem kauri. Whangarei to 60- tysięczne miasto z głębokim portem morskim, hutą szkła, cementownią i rafinerią ropy. Największą tutejszą atrakcję stanowi muzeum Claphams Clocks, gdzie zgromadzono ponad 400 zegarów nawet z XVII wieku.

Hamilton to czwarte co do wielkości miasto Nowej Zelandii. Leży po obu stronach najdłuższej w kraju rzeki Waikato. Nazywane przez Maorysów Kirikiriroa zostało przemianowane na cześć kapitana Charlesa Hamiltona. Najciekawszą nadbrzeżną atrakcją centrum jest Waikato Museum of Art and History, gdzie znajdują się m.in. tkaniny plemienia Tainui.Na północ od Hamilton, nad rzeką Waikato, leży Ngaruawahia, stolica Maoryskiego Ruchu Królewskiego i ważny ośrodek kulturalny.

Na północy rozciągają się plaże półwyspu Coromandel, na którym znajduje się miasto o tej samej nazwie. Miasto i półwysep noszą nazwę okrętu Marynarki Królewskiej,,Coromandel’’, który zawinął do tutejszego portu na początku XIX wieku.

Region Rotorua leży na rozpadlinie tektonicznej, toteż jest terenem niezwykłych zjawisk termalnych i kryształowo czystych jezior. To tutaj właśnie znajduje się Taupo, największe jezioro w Nowej Zelandii i obecnie najsławniejsze na świecie miejsce połowów pstrąga tęczowego.

Poverty Bay jest regionem hodowców owiec i bydła oraz słynie z sadów cytrusów, kiwi. Znajduje się tu Gisborne nazywane ,,miastem mostów’’. Leży na brzegach rzek Taruheru i Waimata oraz Waikanae Creek, które łączą się, tworząc Turanganui River.

Na zachodnim wybrzeżu Wyspy Północnej rozciąga się miasto New Plymouth, które zajmuje tereny u podnóża Mount Taranaki, wygasłego wulkanu ( 2518 m n.p.m.) o kształcie doskonałego stożka. Rejon New Plymouth słynie z powodu parków. W Parku Narodowym Egmont wytyczono ponad 300 km szlaków w buszu.

Na południu od New Plymouth  leży miasto Wanganu, przez które płynie  najdłuższa rzeka żeglowna Nowej Zelandii.Największą atrakcją na zachód od miasta są rezerwaty: Bason Botanical Reserve (botaniczny) i Bushy Park( krajobrazowy).

Wellington to miasto nad Cieśniną Cooka, oddzielającą Wyspę Północną od Południowej. Jest  siedzibą rządu Nowej Zelandii i należy do trzynastki najintensywniej działających dużych portów kraju. przede wszystkim ze względu na promy kursujące przez Cieśninę Cooka w każdych warunkach pogodowych oraz zagraniczne statki rybackie. W Wellington znajduje się najlepsze muzeum Nowej Zelandii, Te Papa Tongarewa, gdzie przechowywane są niektóre spośród najcenniejszych taonga (skarbów).Nigdzie indziej nie sposób dowiedzieć się aż tyle o Nowej Zelandii w jednym miejscu.

Wyspa Południowa jest mniej ucywilizowana, ale jej krajobrazy są dużo bardziej widowiskowe. Charakterystyczna dla Wyspy Południowej jest jej różnorodność: niemożliwe do przebycia lasy deszczowe, wodospady spadające w głębokie fiordy,  majestatyczne lodowce i zaciszne jeziora.Im bliżej Zachodniego Wybrzeża tym okolica staje się dziksza. Plaże nad niespokojnym Morzem Tasmana sąsiadują z wyniosłymi Alpami Południowymi.

Dwa główne  miasta Wyspy Południowej to Christchurch i Picton w malowniczym regionie Marlborough Sounds. Malborough to słoneczne równiny. ustronne zatoki i  plantacje winorośli.

Christchurch jest miastem parków i ogrodów. Posiada wiele atrakcji turystycznych. Można udać się kolejką liniową na Poirt Hills(podmiejski wulkan). Na uwagę zasługuje prz Chrristchurch Catedral , która należy do najładniejszych świątyń neogotyckich na półkuli południowej. Miłośników architektury sakralnej zainteresuje również rzymskokatolicka Catedral of the Blessed Sacrament, bazylika wybudowana na początku XX wieku  w stylu póżnego renesansu. Przez miasto przepływa kręta rzeka Avon. Christchurch od dawna jest bazą wypadową wypraw na Antarktydę

Prowincja Canterbury to równiny otoczone przez oszałamiające piękne Alpy Południowe. W Canterbury można podziwiać najwyższe góry i najszersze rzeki Nowej Zelandii. Park Narodowy Arthur’s Pass  należy do najpopularniejszych w kraju. Znajduje się w nim 16 szczytów powyżej 2000m.Najwyższy jest Mount Murchison (2400m n.p.m.).W Alpach Południowych leży najwspanialszy w Nowej Zelandii Park Narodowy Góry Cooka, gzie z łańcucha gór wyrastają najwyższe szczyty nowozelandzkie. Dominuje nad nimi  Góra Cooka – kiedyś wysoka na 3764m n. p. m., w 1991 roku na skutek osunięcia się ziemi straciła ok. 10m.W parku znajdują się 72 lodowce. Największy spośród nich jest Lodowiec Tasmana, długi na 29 km , a grubość lodu osiąga 600m.

W  przepięknej scenerii Wyspy Południowej, w otoczeniu jezior i gór  jest położone Queenston , perła nowozelandzkiej turystyki i  całoroczny wytworny kurort, którego nazwa kojarzy się przede wszystkim z różnymi sposobami uprawiania sportów wodnych. Queenston leży w samym sercu półwyspu Otago. Półwysep ma niepowtarzalny charakter z powodu niezwykłego krajobrazu wyrzeźbionego w łupkach mikowych. W XIX wieku do Otago licznie przybywali Europejczycy zwabieni złotem.Wartko płynące rzeki okolis Queenston są doskonałym miejscem do raftingu i wypraw motorówką jet-boat.

Natomiast Southland jest rejonem stanowiącym zaplecze Wyspy Południowej dzięki bogatym terenom uprawnym. W Foveaux Strait wyławia się z dna morza ostrygi Bluff, narodowy skarb kulinarny Nowej Zelandii.

Wyspa Stewart, ,,trzecia wyspa ‘’ kraju, to to symbol na drodze do zachowania środowiska naturalnego Nowej Zelandii, raj na ziemi dla wielu gatunków zwierząt i roślin, które w innych warunkach musiałyby walczyć o przetrwanie.

Wyspa Południowa

Southland jest rejonem stanowiącym zaplecze Wyspy Południowej dzięki bogatym terenom uprawnym. Po wkroczeniu w piękny, choć odrealniony krajobraz Southland, uczucie, że dotarło się na koniec niesamowicie pięknego świata jest jak najbardziej usprawiedliwione. Na samym początku wędrówki onieśmiela rozległość tego terenu, a mianowicie szerokie, otwarte i niezmierzone przestrzenie wypełnione ostrym światłem, które niezmiernie pobudzało wyobraźnię malarzy z początków epoki europejskiej. Cały region pełen jest kontrastów. Na Zachodnim  Wybrzeżu głębokie fiordy wcinają się w zbocza wysokich gór, a ośnieżone szczyty strzelają w niebo z rozległych, porośniętych buszem dolin na obszarze słusznie nazwanym Fiordland. W głębi lądu dwie ogromne równiny – od których z czasem zaczął zależeć dobrobyt- otaczają komercyjne serce tych terenów, miasto Invercargill, sięgające południowych i południowo – wschodnich brzegów wyspy.

W Ivencargill  projektanci miasta hojnie gospodarowali miejscem przeznaczonym na drogi i budynki użyteczności publicznej. Największą atrakcją miasta jest Southland Museum and Art Gallery, gdzie znajdują się wystawy poświęcone Maorysom, historii i sztuce, ale jako powód wizyta wystarcza już sama ekspozycja dotycząca rejonu subantartycznego, grupy wysp pomiędzy Nową Zelandią i Antarktydą. Innym przebojem tego muzeum jest „ hattearium”, w którym można się przyjrzeć hatteriom – ostatnim ocalałym gadom z ery dinozaurów, żyjących na wolności w dużym naturalnym rezerwacie. Około 6 km na południe od centrum rozciąga się Oreti Beach, długa piaszczysta plaża, popularna wśród wytrzymałych autochtonów jako miejsce do pływania, żeglowania i jazdy na nartach wodnych. Słynie również z powodu rzadkich, doskonałych małż toheroa, osiągających długość do 15 cm.W Foveaux Strait wyławia się z dna morza ostrygi Bluff, narodowy skarb kulinarny Nowej Zelandii. Bluff to ostatni port na południu Nowej Zelandii. Następny przystanek na południu to Wyspa Stewart. Dalej rozciągają się wody subantarktyczne. Nie sposób przecenić znaczenia Bluff jako portu. Duże statki cumują przy wielkiej sztucznej wyspie na jego wodach, a przeładunek trwa przez całą dobę. Przy końcu drogi z Invercargill leżą szczątki skamieniałego lasu, zakopanego miliony lat temu w miejscu nazywanym Curio Bay.

Zachodnie Wybrzeże

Dzikie, skaliste i niedostępne. Niełatwo tu dotrzeć, ale nagrodą dla wytrwałych są najpiękniejsze oblicza nieokiełznanej przyrody. Większość Nowozelandczyków nazywa zachodnie skrzydło Wyspy Południowej po prostu Wybrzeżem. Skaliste obszary na zachód od Main Divide porastają bujne lasy deszczowe otaczające oszałamiająco piękną linię brzegową. Można bez końca odkrywać regiony nazwane przez Kiplinga” ostatnią, najbardziej odludną, najpiękniejszą i najświetniejszą dalą”. Przetrwać na tych terenach mogą tylko ludzie twardzi. Więcej tu jest osad niż miast. Zachodnie Wybrzeże nigdy nie kusiło łatwym życiem. Maorysi zasiedlili je późno ( ok.1400 r. ) przede wszystkim ze względu na pożądany przez wszystkich „zielony kamień” z Arahura, twardy i półprzejrzysty jadeit, którym handlowano na północy i południu, żeby w końcu tworzyć z niego narzędzia i broń doskonałej jakości. Największą atrakcją tego rejonu są lodowce. Dwa z nich – Lodowiec Foxa i leżący trochę dalej Lodowiec Franciszka Józefa, schodzą w rejon regla dolnego. Niewiele widoków może się równać z tymi gigantycznymi jęzorami lodu, które suną w dół przez las deszczowy strefy umiarkowanej do wysokości zaledwie 250 m n. p. m. Oba lodowce oddalone od siebie o 25 km, leżą na terenie Parku Narodowego Wastland, wśród 88 ha alpejskich szczytów, pól śnieżnych, lasów, jezior i rzek. Inną atrakcją Zachodniego Wybrzeża są „Naleśnikowe skały” w Punakaiki. Morski brzeg przybrał niezwykły wygląd skamieniałej sterty naleśników. Pancake Rocks zawierają warstwy zerodowanego wapienia. Nadbrzeżne szlaki pozwalają podziwiać leśne gołębie i ptaki tui szukające pożywienia na rosnących tu obficie drzewach kowhai. Punkaiki znajduje się na skraju sięgającego w głb lądu Parku Narodowego Paparoa. Na jego terenie wody deszczowe wypłukały wapienne skały, tworząc niezwykły krajobraz pełen głebokich wąwozów, źlebów i sieci jaskiń, z których wiele pozostaje niezbadanych. Charleston to kwitnący dawniej ośrodek okręgu Buller, obejmującego pobliskie tereny złotonośne. Najbardziej wysuniętym na północ miastem Zachodniego Wybrzeża jest Karamea, brama do Parku Narodowego Kahurangi.