Bańska Szczawnica jest jednym z najstarszych i najbardziej znanych miast górniczych w Europie. Wiele lat temu wchodziła ona w skład państwa węgierskiego, i była jego najważniejszym ośrodkiem górniczym. Obecne miasto założone zostało u wylotu dwóch dolin, u stóp wzgórz Glanzenberg i Paradajs, na przełomie XII i XIIIwieku. Prawdopodobnie prawa miejskie, zostały nadane tej miejscowości jeszcze przed 1255 rokiem, niestety nie zachowały się one do dzisiaj, i znamy je jedynie z odpisów które pochodzą z piętnastego wieku.
Na początku wydobyciem licznych surowców (głównie srebro i złoto) zajmowali się głównie Niemcy , którzy docierali tu z Tyrolu, oraz krajów saskich. Te prymitywne górnictwo opierało się na ręcznym drążeniu za pomocą dłut i oskardów. Jego maksymalny rozwój miał miejsce w XV wieku. Część wydobytego urobku przerabiano na miejscu, a część eksportowano. W wieku XVI zmniejszyło się wydobycie ponieważ złoża szybko się kończyły, a wiązało się to z większymi kosztami wydobycia i tym samym obniżeniem zarobków górników. Właśnie to doprowadziło do wielu rozruchów i protestów. W 1525 roku wybuchło tu pierwsze powstanie górników, które bardzo szybko przeniosły się na niemal wszystkie kopalnie na Węgrzech. W 1541 roku, kiedy Turcy zajęli Budzin, zaczęli kierować swe oddziały właśnie na bogate, górnicze miasta. Bezpośrednie zagrożenie z ich strony trwało, aż do końca wieku. Górnictwo w Bańskiej Szczawnicy odżyło dopiero w XVII wieku, i od tamtej pory przez kolejne dwa wieki, znów przodowało w rozwoju techniki. Właśnie w tamtym okresie w regionie powstało wiele sztucznych zbiorników, oraz kanałów do doprowadzania wody, która była niezbędna do napędzania pomp. W 1690 roku odnotowano w tym regionie największe wydobycie, na które złożyło się 29 ton srebra i 605 kilogramów złota. W samym mieście może nie ma zbyt wielu zabytków, jednak jest parę miejsc, które z pewnością warto odwiedzić. Warto zobaczyć stary i nowy zamek, które dzisiaj są zrobione na muzea, natomiast największą chyba atrakcją jest skansen w kopalni, przez który prowadzi XVII wieczna trasa górnicza. Warto też zajrzeć do kopalni Glanzenberg, która jest umiejscowiona pod samym centrum miasta.
Historyczna data dla tego pięknego miasta to 11 grudnia 1993 roku. Właśnie wtedy to Bańska Szczawnica, a raczej jej średniowieczny odpowiednik została wpisana na liście światowego dziedzictwa UNESCO. Ten fakt oczywiście sprawił że miasto to stało się bardzo popularne wśród turystów, nie tylko z kraju, ale i z zagranicy.